هرم مازلو ؛ دسته‌بندی نیازهای انسان
آیا تابه‌حال هنگام قدم زدن در خیابان با کودکان کار برخورد داشته‌اید؟
کودکانی که به‌جای بازی و حضور در مدرسه، در حال تلاش برای به‌دست آوردن پولی اندک، برای گذران زندگی خود هستند.
ممکن است یکی از آنها استعداد شگفت‌انگیزی در نواختن پیانو داشته باشد.
یا یکی دیگر به‌طور بالقوه یک ریاضیدان باشد.
ولی شاید آنان هیچ‌وقت به این موضوع پی نبرند و حتی تصور شکوفا کردن استعداد نیز در خیالشان رسوخ نکند.
چرا آنان به دنبال شناخت و پرورش استعدادهایشان نیستند؟
آبراهام مازلو روانشناس انسان‌گرای آمریکایی به این پرسش این‌گونه پاسخ می‌دهد:
زیرا آنان در نیازهای اولیه خود باقی‌مانده‌اند و انگیزه لازم برای رفع نیازهای بالاتر را نیافته‌اند.
وی تحقیق ماندگاری درباره سلسله مراتب نیازهای انسان، از خود بر جای گذاشت که با نام هرم مازلو شناخته می‌شود.
آبراهام مازلو (Maslow) روانشناس یهودی آمریکایی، در سال ۱۹۳۶ تئوری انگیزه‌های بشر را مطرح کرد.
وی با بررسی زندگی چند شخصیت موفق و تعدادی دانشجوی نخبه، تلاش کرد تا ارتباطی بین نیازهای انسان و انگیزش به وجود آورد.
به نظر مازلو تمام اقدامات و رفتارهای انسان به‌صورت هدفمند در راستای رفع نیازهای اوست.
درعین‌حال، انسان تا از یک رده از نیازها عبور نکند، انگیزه‌ای برای کسب نیازهای رده بعدی به دست نخواهد آورد.
وی نیازهای انسان را به‌طور کلی در پنج بخش، به شکل یک هرم پنج طبقه ، رتبه‌بندی نمود.
قاعده هرم مازلو، جایگاه ابتدایی‌ترین نیازهای انسان مانند:
خوراک، پوشاک، مسکن، هوا، خواب و سایر نیازهای فیزیولوژیک است.
این نیازها در رتبه نخست جای گرفته‌اند، زیرا بقای انسان به آنها وابسته است.
انسانی که غذا و سرپناه ندارد،تمام توان خود را به کار می‌برد تا بتواند با رفع نیازهای اولیه، خود را زنده نگه دارد.
تا این دسته از نیازها برطرف نشوند، انسان انگیزه‌ای برای ارضای نیازهای مرتبه بعدی ندارد.
امنیت دومین نیازی است که مازلو آن را در هرم خود جای داد.
بعد از رفع نیازهای بنیادین، انسان بایستی در شرایط ایمن زندگی کند تا قدرت تفکر در مورد امور مهم‌تر را بیابد.
فردی که از ترس جان یا ترس از دست دادن شغل، زندگی می‌کند، تمام توجه خود را معطوف حفظ امنیت
و برقراری ثبات خواهد کرد و امکان دستیابی به نیازهای والاتر را از دست خواهد داد.
امنیت جانی، امنیت شغلی، امنیت ازلحاظ ثروت، سلامتی و خانواده در این دسته می‌گنجد.
همان طور که گفته شد، هرم مازلو در پنج طبقه، نیازهای انسان را با سلسله مراتبی به تصویر کشید.
دو طبقه نخست هرم مازلو ، نیازهای پایه نامیده می‌شوند که شامل نیازهای فیزیولوژیک و امنیت هستند.
دو طبقه بعدی به نیازهای روانی فرد می‌پردازد.
نیاز به تعلق داشتن، عشق، دوستی، خانواده و جزئی از گروه بودن، در طبقه سوم می‌گنجد.
به‌بیان‌دیگر انسانی که نیازهای بنیادین و امنیت او تأمین شده است، سطح دیگری از خواسته‌ها برایش مطرح می‌شود.
او می‌خواهد که موردعلاقه قرار بگیرد.
ابراز محبت کند.
ارتباطاتی بر پایه محبت و صداقت برقرار نماید.
یکی از اعضای تیم باشد و در کنار هم نوعان خود، فعالیتی گروهی را تجربه کند.
مازلو معتقد است تنها بعد از برطرف شدن و کنار رفتن نیازهای پایه، فرد به چنین نیازهایی پی می‌برد و برای رفع آنها قدم بر می‌دارد.
هر فردی بعد از عبور از نیازهای پایه و نیاز به تعلق داشتن، به جایگاهی می‌رسد که خود را ارزشمند و توانمند می‌پندارد.
به دیگران احترام می‌گذارد و انتظار دارد که مورداحترام و تکریم سایرین قرار گیرد.
مواردی مانند عزت‌نفس، اعتمادبه‌نفس، خودباوری، موفقیت، احترام به دیگران و توقع احترام از سایرین، در این طبقه قرار می‌گیرد.
این طبقه نیازهای والا را در بر می‌گیرد و حس ارزشمندی و سزاوار بودن برای خوشبختی و موفقیت را در فرد تقویت می‌کند.
رأس هرم مازلو به شکوفایی تعلق دارد.
فردی که خود را شناخته و خود را لایق بهترین‌ها می‌داند،
تلاش می‌کند تا استعدادهایش را به بهترین شکل بروز دهد.
خلاقیت، قدرت حل مسئله، اخلاق‌گرایی، پذیرش حقایق، پرهیز از تعصب، تمایل به زیبایی،
کمال و علم و خودانگیختگی مواردی هستند که در این طبقه جای می‌گیرند.
به‌بیان‌دیگر فردی که تمام نیازهای جسمی و روانی را در طبقات پایین‌تر ارضا کرده است،
نیازهای جدیدی برای او تعریف می‌شود که نتیجه رفع این نیازها، انسانی خودشکوفا، خلاق و پویا است که می‌تواند برای خود و جامعه‌اش مفید واقع شود.
آنچه در هرم مازلو به چشم می‌خورد، تقسیم نیازهای کلی انسان‌ها به دو بخش نیازهای رده پایین و نیازهای والا است
نیازهای رده پایین، مواردی را شامل می‌شود که با عوامل خارجی مانند:
آب و غذا، برطرف می‌شود؛ اما نیازهای والا با کشمکشی درونی و شناختی عمیق از خود ارضا خواهد شد.
در ارتباط سلسله نیازها در هرم مازلو با مفهوم انگیزش، باید گفت از نظر مازلو هر فردی با توجه به اینکه در چه سطحی از هرم قرارگرفته،
برای دستیابی به امور مربوط به نیازهای همان طبقه، انگیزه دارد.
به‌عنوان نمونه، فردی که به برقراری رابطه دوستانه احساس نیاز می‌کند، برای آشنایی با افراد جدید و حضور در جمع، انگیزه کافی دارد؛
اما برای خودشکوفایی به‌راحتی نمی‌توان او را برانگیخت.
مازلو بر این باور بود که بدون برطرف کردن نیازهای یک طبقه، نمی‌توان به نیازهای طبقه بالاتر توجهی داشت.
هرچند که بسیاری از منتقدان، به این سلسله مراتب و اولویت بندی‌های مازلو اشکالاتی وارد کرده‌اند و
آن را در مورد بسیاری از افراد ممتاز، غیرواقعی پنداشته‌اند؛
اما همچنان هرم مازلو در بحث‌های مربوط به رشد، آموزش و روانشناسی تربیتی، مورد واکاوی و دقت نظر قرار می‌گیرد.
امروزه مشاوران و روانشناسان نیز در مواجهه با مراجعان خود، ابتدا تلاش می‌کنند تا موقعیت فرد را در هرم مازلو تشخیص داده و بر این اساس،
توجه او را به رفع برخی مسائل در زندگی جلب کنند.
زیرا بر پایه تئوری مازلو ، رشد آدمی با گذر از خواسته‌های ساده و بنیادی به‌سوی خواسته‌های پیچیده و درونی میسر است.
تمامی اطلاعات شما نزد ما با بسیار بالا محفوظ خواهد بود.
آکادمی کسب و کار مواساتی :
ما به شما کمک میکنیم تا یک بار دیگر کسب و کارتان را مورد ارزیابی قرار دهید، تا راههای جدید رسیدن به موفقیت شغلی را کشف کنید.
تمامی حقوق مطالب ، دوره ها و محصولات برای آکادمی کسب و کار مواساتی محفوظ است و کپی برداری پیگرد قانونی دارد.
نظرات کاربران